طراحی آشپزخانه بیمارستان ها

  فضای آشپزخانه:

آشپزخانه بیمارستان باید از سایر قسمت ها جدا و مستقل بوده و ارتباط مناسب با بخش های بستری داشته باشد. جهت مشخص شدن فضا های کاربری، باید هر یک از فضا ها با نصب تابلو مشخص شوند.محل ورودی آشپزخانه باید به وسیله خط قرمز از سایر قسمت ها جدا گردد.سیستم سرمایش و گرمایش سالن های مختلف آشپزخانه باید به نحوی طراحی شود که هم کار کردن برای پرسنل راحت باشد و هم موازین بهداشتی کاملاً رعایت گردد. هواکش ها باید سالم و توری هایی که جلوی آن نصب می گردد، حداقل هفته ای یکبار در محلول مواد شوینده و آب گرم غوطه ور گردد، تا چربی های آن کاملاً تمیز گردد. فضای داخل سالن پخت باید از تهویه و نور کافی برخوردار باشد.کلیه تجهیزات پخت و پز حداکثر ۲۵ % از مساحت سالن را اشغال نماید.

طبق نظر مسئول بهداشت در آشپزخانه باید سمپاشی دوره ای انجام گردد.

دیوارهای آشپزخانه

• جنس دیوارها از کاشی و به راحتی قابل شستشو باشد. بهترین کاشی از نوع صاف لعاب دار، غیر قابل نفوذ، با دوام و به رنگ سفید جهت تشخیص زود هنگام آلودگی است.
• ابعاد کاشی آشپزخانه بزرگ انتخاب گردد.
• حد فاصل سقف و دیوار نباید زاویه دار باشد زیرا نظافت آن مشکل بوده و موجب جمع شدن مواد آلوده و در نهایت کپک و قارچ در این مکان ها می گردد. بر این اساس بهتر است دیوار در محل اتصال به سقف قوس دار باشد.

کف آشپزخانه و فاضلاب:

• کف آشپزخانه باید طوری طراحی شود که به آسانی قابل تمیز کردن باشد.
• کف آشپزخانه باید از جنس کاشی قابل شستشو، مقاوم به ضربه وسایل، مقاوم نسبت به مواد چرب، روغن و … باشد.
• هر گونه سطوح ناصاف یا آسیب دیده و شکاف های ایجاد شده باید به سرعت ترمیم شوند.
• لازم است کف آشپزخانه شیب دار باشد و شیب کف آشپزخانه باید به طور ثابت و یکنواخت در جهت محل خروج فاضلاب بوده و در عین حال محل اتصال دیوار و کف دارای انحنای لازم جهت شستشو باشد. شیب زیاد تر از حد مناسب، در عبور آب و مواد ایجاد اختلال خواهد نمود.
•  آب راه کف آشپرخانه باید با پوشش مشبک استیل سبک و غیر قابل رنگ باشد تا بتوان به راحتی آنها را جابجا و داخل آب راه را تمیز نمود.
• عرض آب راه در سالن پخت باید حداقل پانزده سانتی متر(۱۵cm) باشد و کاملاً به طرف فاضلاب شیب داشته باشد
• محل های فاضلاب دارای قاب لازم(سیفون) جهت جلوگیری از ورود حشرات، سوسک و … باشد.
•  قبل از ورود آب و فاضلاب به داخل چاه جاذب و یا در مکان هایی که به سیستم فاضلاب شهری متصل است نسبت به احداث حوضچه چربی گیر اقدام گردد لازم است حداقل هفته ای یکبار نسبت به جمع آوری اینگونه مواد اقدام شود.

 سقف آشپزخانه:

• سقف باید کاملاً صاف و یکنواخت باشد تا زمینه مساعدی برای جمع شدن گرد و خاک فراهم نگردد.
• سقف آشپزخانه باید در مقابل آب باران و رطوبت غیر قابل نفوذ بوده و در مناطق گرمسیری برای جلوگیری از انتقال گرمای زیاد به داخل آشپزخانه، بهتر است سطح فوقانی سقف از یک ماده منعکس کننده حرارت پوشیده شده و سطح زیر سقف کاملاً صاف باشد.
• استفاده از سقف چوبی توصیه نمی شود، زیرا چوب در مجاورت رطوبت سبب تولید و تجمع میکروب و حشرات می باشد
• سقف باید رنگ آمیزی روغنی شده باشد.
• سقف تا کف حداقل ۵ متر ارتفاع داشته باشد.
• در محل عبور لوله ها با کابل ها در سقف، باید مناطقی جهت ترمیم احتمالی ترکیدگی لوله و یا اختلال در سیم کشی در نظر گرفته شود.

درب آشپزخانه:

• درب های ورودی به آشپزخانه به منظور سهولت در تردد کارکنان که احتمالا حامل محموله ای می باشند و همچنین به منظور کاهش تماس دست با دستگیره ها،باید به صورت بادبزنی بوده و از پادری ضد عفونی کننده استفاده شود.
• به منظور جلوگیری از ورود حشرات به داخل آشپزخانه دربها باید از نوع توری دار و از جنس فلز مناسب و رنگ آمیزی شده باشد.
• به منظور جلوگیری از ورود حشرات به داخل آشپز خانه، چنانچه دارای درب ورودی و خروجی می باشد بعداز درب نسبت به نصب حشره کش برقی اقدام گردد.

تهویه آشپزخانه:

• برای خارج کردن بخار آب حاصل از پخت و قطرات حاصل از آن، دود ایجاد شده در محیط، گرمای شدید اجاق های پخت و… وجود تهویه مناسب و مطلوب برای فضای آشپزخانه ضروری می باشد.
•  قدرت مکش دستگاه های تهویه آشپزخانه باید در حد نیاز و متناسب با فضای آشپزخانه باشد و هوای مربوطه در بالاترین سطح تخلیه گردد.
• در بالای هر وسیله پخت از یک هود و یا در بالای چند وسیله یک هود مشترک قرار داده شود.
• تمامی هود ها و هواکش ها باید از جنس قابل شستشو مقاوم به چربی و حرارت باشند.
• کلیه هود ها و دستگاه های تهویه هر چند وقت یکبار باید مورد باز بینی قرار گیرند و فیلتر مربوطه تمیز و در صورت لزوم تعویض گردد زیرا انباشتگی چربی بر روی آن احتمال خطر آتش سوزی دارد.

دمای مناسب آشپزخانه:

دمای مناسب کار برای مرکز تهیه مواد غذایی در فصل زمستان ۲۱-۱۸ درجه سانتیگراد و در فصل تابستان ۲۳-۲۱ درجه می باشد.